Poprzeczne stężenia połaciowe dachów hal odgrywają bardzo ważną rolę konstrukcyjną i są niezbędnym elementem ustroju nośnego. Zgodnie z wymaganiami normy stosuje się je na całej szerokości dachu, najczęściej między dwoma sąsiednimi dźwigarami, przy czym umieszcza się je w skrajnych lub przedskrąjnych polach każdej części hali oddzielonej przerwą dylatacyjną, w tych polach, w których występują pionowe stężenia podłużne słupów. Stężenia połaciowe poprzeczne oraz pionowe słupów łącząc dwa układy poprzeczne, tworzą bikonstrukcję, tj. przestrzenny, geometrycznie niezmienny ustrój; „dołączone” do niego kolejne układy poprzeczne tworzą stateczny szkielet nośny hali.
W dachach o specjalnej konstrukcji (np, szedowych), w których zniszczenie jednego dźwigara lub pola między dźwigarami powoduje zniszczenie dachu w polach sąsiednich, należy zagęścić tężniki połaciowe bardziej niż to zalecono w normie.
Przykłady schematów geometrycznych skratowań tężników połaciowych poprzecznych dachu hali.
Układ geometryczny prętowych stężeń połaciowych poprzecznych zależy od wielkości obciążeń, rozstawu układów poprzecznych oraz rozstawu płatwi. Przy niedużym rozstawie układów poprzecznych można stosować skratowanie pokazane na rys. a, b. Przy dużym rozstawie rygli układów poprzecznych i przy wysokich halach, w których obciążenie wiatrem jest duże, projektuje się stężenia o skratowaniach pokazanych np. na rys.c, d i e. Unika się w ten sposób zbyt ostrych kątów nachylenia prętów wykratowań stężeń, co ma miejsce przy dużym stosunku rozstawu rygli do odstępu płatwi. Stężenia typu X (rys.c) projektuje się przy założeniu, że pod wpływem nawet małych sił ściskających pręty ściskane ulegają wyboczeniu sprężystemu i całe obciążenie poprzeczne tężnika przenoszą pręty rozciągane. Przy takim modelu obliczeniowym stężenia krzyżowego (typu X) zużycie materiału jest mniejsze niż w przypadku tężnika, którego pręty przenoszą siły ściskające.
Jako tężniki połaciowe poprzeczne dachu hali można wykorzystać blachy fałdowe stanowiące osłony dachowe. Blachy fałdowe wraz z płatwiami i ryglami oraz innymi uzupełniającymi elementami tworzą tarcze zdolne przenosić obciążenia poziome w płaszczyźnie połaci dachu. Schemat konstrukcji tarczy usztywniającej z blach fałdowych pokazano na rysunku.
Schemat konstrukcji tarczy usztywniającej z blach fałdowych: 1 – rygiel dachowy, 2 – płatew, 3 – blacha fałdowa, 4 – łączniki główne blachy fałdowej, 5- łączniki: uszczelniające, 6 – elementy pośrednie.
Współpracę między arkuszami blachy fałdowej lub między nimi a elementami prętowymi zapewniają łączniki o odpowiedniej nośności. Do określenia sił wewnętrznych w takich stężeniach stosuje się uproszczone modele obliczeniowe, np. kratownicy lub wysokiej belki o środniku fałdowym.